İşçinin Gözaltına Alınması ya da Tutuklanması isimli yazı, kanun maddeleri ışığında kısa ve net şekilde yapılması gerekenleri aktarmaktadır.
İş görme ediminin işçi tarafından gözaltında veya tutuklu olması nedeniyle yerine getirilememesinin, işveren bakımından ancak işçinin bildirim süresinin dolmasından sonra iş ilişkisini çekilmez hale getirdiği varsayılmıştır. Buna göre gözaltı veya tutuklulukta geçen sürenin bildirim süresini aşmadığı hallerde işverenin geçerli nedenle fesih hakkının bulunmadığı kabul edilmelidir. Yine de işverenin geçerli nedenle fesih hakkının doğması için tutukluluk veya gözaltında geçen sürenin bildirim süresini aşmasının beklenmesinin gerekmediği söylenebilir.
Gözaltı ve tutukluluk sürelerinin ihbar önelini fazlasıyla aşabileceği öngörülüyorsa, gözaltı veya tutuklama üzerine işveren bu riski üzerine alarak geçerli nedenle fesih yoluna gidebilmelidir.
Örneğin; işçinin işyeri dışında eşini öldürmesi halinde tutukluluk sürecinin ihbar önelini aşacağı açık olup, işverence derhal geçerli nedenle fesih mümkün görülmelidir. Aksi halde verilen örnekte salt fesih öncesinde ihbar süresi beklenmediği için işe iade kararı verilmesi gerekecektir. İşçinin tutukluluk süresi ihbar önelinin altında kalırsa bu halde işveren feshi geçersiz fesih olarak işlem görecektir.
Yargıtay 2011 yılında konuyla ilgili verdiği bir kararında, bildirim önellerinin sözleşme ile arttırılması durumunda, 25/4 maddesi yönünden arttırılmış sürelerin uygulanacağını kabul etmiştir. 4857 sayılı iş kanununun 40 ıncı maddesi uyarınca işçinin zorlayıcı nedenlerle Kanunun 25/3 bendi kapsamında kalan çalışmadığı süreler için yarım ücret ödenir. Anılan 40ıncı maddede 25/4 bent uyarınca çalışılamayan süre için böyle bir ücret öngörülmemiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararında, işçinin işle ilgili olmayan ve işyeri dışında işlediği bir suçtan dolayı tutuklu kaldığı sürenin ihbar önelini aşması halinde iş sözleşmesinin davalı işverence haklı veya zorlayıcı nedenle feshetme imkanı olsa da haklı fesih için öngörülen 6 günlük yasal sürede fesih hakkının kullanılması gerektiğinden söz edilmiştir.
İşçinin Gözaltına Alınması ya da Tutuklanması
4857 sayılı kanunun 25/4. maddesinde işçinin gözaltına alınması veya tutuklanması ayrıca düzenlenmiştir. Diğer zorlayıcı nedenlerden farklı olarak işverenin fesih hakkının 17. maddede yazılı olan bildirim sürelerinin bitiminde ortaya çıkacağı kurala bağlanmıştır. Buna göre, tutuklanan bir işçinin tutukluluk süresi bildirim süresini aşmadıkça işveren tarafından derhal feshedilemez. Başka bir anlatımla gözaltı veya tutuklulukta geçen süre bildirim sürelerini aşmadığı durumda, belirsiz süreli iş sözleşmesiyle ihbar ve süre şartı ikmal edilmişse kıdem tazminatı ödenmek suretiyle fesih hakkı vardır.İş görme ediminin işçi tarafından gözaltında veya tutuklu olması nedeniyle yerine getirilememesinin, işveren bakımından ancak işçinin bildirim süresinin dolmasından sonra iş ilişkisini çekilmez hale getirdiği varsayılmıştır. Buna göre gözaltı veya tutuklulukta geçen sürenin bildirim süresini aşmadığı hallerde işverenin geçerli nedenle fesih hakkının bulunmadığı kabul edilmelidir. Yine de işverenin geçerli nedenle fesih hakkının doğması için tutukluluk veya gözaltında geçen sürenin bildirim süresini aşmasının beklenmesinin gerekmediği söylenebilir.
Gözaltı ve tutukluluk sürelerinin ihbar önelini fazlasıyla aşabileceği öngörülüyorsa, gözaltı veya tutuklama üzerine işveren bu riski üzerine alarak geçerli nedenle fesih yoluna gidebilmelidir.
Örneğin; işçinin işyeri dışında eşini öldürmesi halinde tutukluluk sürecinin ihbar önelini aşacağı açık olup, işverence derhal geçerli nedenle fesih mümkün görülmelidir. Aksi halde verilen örnekte salt fesih öncesinde ihbar süresi beklenmediği için işe iade kararı verilmesi gerekecektir. İşçinin tutukluluk süresi ihbar önelinin altında kalırsa bu halde işveren feshi geçersiz fesih olarak işlem görecektir.
Kıdem Tazminatı Ödenip Ödenmeme Durumu
Belirli süreli sözleşmede ise sözleşmenin kalan süresine ait ücretler ile yine çalışma süresi 1 yıldan fazla ise kıdem tazminatı ödenmesi gerekir.Yargıtay 2011 yılında konuyla ilgili verdiği bir kararında, bildirim önellerinin sözleşme ile arttırılması durumunda, 25/4 maddesi yönünden arttırılmış sürelerin uygulanacağını kabul etmiştir. 4857 sayılı iş kanununun 40 ıncı maddesi uyarınca işçinin zorlayıcı nedenlerle Kanunun 25/3 bendi kapsamında kalan çalışmadığı süreler için yarım ücret ödenir. Anılan 40ıncı maddede 25/4 bent uyarınca çalışılamayan süre için böyle bir ücret öngörülmemiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararında, işçinin işle ilgili olmayan ve işyeri dışında işlediği bir suçtan dolayı tutuklu kaldığı sürenin ihbar önelini aşması halinde iş sözleşmesinin davalı işverence haklı veya zorlayıcı nedenle feshetme imkanı olsa da haklı fesih için öngörülen 6 günlük yasal sürede fesih hakkının kullanılması gerektiğinden söz edilmiştir.
