Tüm Yönleriyle Kısa Çalışma Ödeneği
Bu yazımızda soru ve cevap şeklinde Tüm Yönleriyle Kısa Çalışma Ödeneği hakkında bilgiler paylaşacağız.Soru 1. Kısa Çalışma Ödeneği uygulamasını personelin kabul etmemesi mümkün müdür, personel bu uygulamayı reddedip iş akdini haklı nedenle fesh edebilir mi ve tazminat almaya hak kazanır mı?
Soru 2. Asgari ücretli bir personel damga vergisi düşülmemiş şekilde 1.765,80 TL civarı fayda sağlayacak diyelim, normal şartlarda 2.325,00 TL alıyordu, aradaki bu 550 TL civarı tutarı işverenin işçiye ödemesi zorunluluğu var mı?Cevap 1. Personelin bunu kabul etmemesi mümkün değildir. Personel tarafından bu uygulama reddedilip iş akdi haklı nedenle fesh edilemez ve tazminat hakkı elde edilemez.
Soru 3. Kısa Çalışma Ödeneği’nde maksimum fayda asgari ücretin %150’si kadar, yani damga vergisi düşülmemiş halde 4.414,50 TL. Peki normal şartlarda ücreti bunun üstünde olması gereken kişilerin, örneğin son 12 aylık SGK matrahı ortalaması 9.000,00 TL olan kişinin bu sınırın üstünde kalan tutarını işveren karşılamak zorunda mı?Cevap 2. Bu örnekteki farkı işverenin ödeme yükümlülüğü yoktur, ekstra olarak ödeme yapılması tabii ki işverenin inisiyatifindedir.
Soru 4. Başvuru yapılacak olan Word ve Excel dosyalarında kaşe ve imza kısımları var. Elektronik ortamda yapacağımız başvurularda da ıslak imza ve kaşe gerekli midir?Cevap 3. Bu örnekteki farkı işverenin ödeme yükümlülüğü yoktur, ekstra olarak ödeme yapılması tabii ki işverenin inisiyatifindedir.
Cevap 4. İşveren tarafında İşkur ile ilgili işlemlerde imza yetkisi olan kişinin veya direkt işverenin bu evrakların çıktısını alıp kaşe ve imza yaptıktan sonra bu kaşe ve imzaları tamamlanmış evrakların taratılarak gönderilmesi daha sağlıklı olacak gibi gözüküyor.
Tüm Yönleriyle Kısa Çalışma Ödeneği
Soru 5. Sağlık (istirahat) raporlarının başlama ve bitiş tarihlerinin kuruma bildirilmesi gerekiyormuş. O zaman SGK Vizite üzerinden sürekli takipte olup istirahat raporu olan çalışanları İşkur’a elektronik ortamdan da olsa bildirmek gerekir di mi? Burada tek sorun kalır geriye o da çalışanların elden rapor almaları ve bu raporların SGK Vizite’ye düşmemesi. Bu durumlar için ne yapılabilir?Soru 6. Şu an (23.03.2020) itibariyle “KÇÖ Başlatma Tarihi” olarak en erken hangi tarihi yazılabilir?Cevap 5. Evet uzaktan da olsa SGK Vizite Sistemi’nden günlük takip etmek Kısa Çalışma Ödeneği sürecinde en mantıklısı. Eğer raporu olan personel varsa bu raporla ilgili bilginin İşkur’a mail yoluyla bildirilmesi gerekir. Elden alınan ve SGK Vizite Sistemi’ne düşmeyen bir raporla ilgili olarak ise işverenin yapabileceği bir şey kalmamaktadır.
Soru 7. Firma adına kendi kişisel mail adresimden başvuru yapabilir miyim? Çünkü mail adreslerine sadece firma serverında girebiliyorduk ve firma kapalı.Cevap 6. Faaliyetlerin durdurulması veya azaltılması geçtiğimiz hafta başladıysa büyük ihtimalle İşkur’un koronavirüs ile ilgili yazısı 22.03.2020 ve 23.03.2020’de yayınlandığı için geçilen o tarihlerde de başlatılması yönünde başvuru yapılabilir.
Soru 8.Bir süre sonra işler normale döndü diyelim, bunu İşkur’a bildirip normal şekilde işleyişe devam ettiğimizde sorun olmaz di mi?Cevap 7. Büyük ihtimalle ıslak imza ve kaşeleri tamamlanmış evrakların başvuruları bu tarz mail adresiyle de işleme alınacaktır.
Soru 9. Normale dönüş için bu uygulamaya en az 4 hafta dahil kalmak zorunlu mu? Çünkü “faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde” ibaresi var İşkur metninde.Cevap 8. Bu durumda bir sorun olmaz. İşler normale döndüğünde İşkur’a bu durum bilgi verilir. Yani normale dönene kadarki süreç için KÇÖ ödenekleri İşkur tarafından ödenir ve sonrasında kuruma bunu bildirmiş olduğumuz için her şey normale döner ve KÇÖ süreci de sona erer.
Soru 10. “Haftalık Çalıştırılmayacak Saat” ve “Haftalık Çalışma Saati (Normal Çalışma Saati)” kısımlarına bir işçi için maksimum faydayı elde edebilmek adına saatleri nasıl yazmak gerekir? Örneğin 45 saatlik çalışmayı ele alırsak “Haftalık Çalıştırılmayacak Saat” kısmına 45, “Haftalık Çalışma Saati (Normal Çalışma Saati)” kısmına 45 mi yazmak gerekir? Tabii bu durumda faaliyetlerimizi de tamamen durdurmuş oluyoruz, doğru mudur?Cevap 9. Evet normal şartlarda büyük ihtimalle bu zorunluluk var ama koronavirüs ile ilgili içinde bulunduğumuz ortamda işler bu süre zarfından daha erken normalde dönerse belki bu konuda esneklik gösterilebilir.
Cevap 10. Sorunun içinde verilen örnek doğrudur. Maksimum fayda faaliyetlerin durdurulmasıyla sağlanır ve başvuru yapılacak olan Excel dosyasında soruda bahsedilen 2 sütuna da 45 yazılır (tabii bu örnekte haftalık normal çalışma saati 45 olarak ele alınmıştır, bu saat firmadan firmaya değişkenlik gösterebilir).
Tüm Yönleriyle Kısa Çalışma Ödeneği
Soru 11. Faaliyetleri tamamen durdurmamamız, yani sadece azaltmaya gitmemiz halinde günleri, vardiyaları nasıl ayarlayacağız? Örneğin 60 personelimiz var ve normalde haftalık 45 saat çalışıyorlardı diyelim. Bunların haftalık çalışma saatleri 45 iken artık 11 oldu diyelim, örneğin bir kısmını haftada 1 gün 11’er saatten, bir kısmını haftada 2 gün 5,5’ar saatten çalıştırma hakkımız var mı? Veya bir kısmını 44 saati 5 güne bölecek şekilde 5 gün çağırıp 25 gün dinlendirebilir miyiz? Bu noktada mesai başlangıç ve bitiş saatlerini biz belirleyebiliyor muyuz? Ayrıca bu tarz kişilerin, yani 11’e 34 olarak başvuru yapılmış kişilerin SGK günlerini e-Bildirge’de 7’ye 23 olarak mı bildirip Eksik Gün Nedeni’ne de 18- Kısa Çalışma Ödeneği mi seçmek gerekir? Yoksa SGK e-Bildirge’de komple 30 günü de eksik gün olarak mı gösterip Eksik Gün Nedeni’ne de 18- Kısa Çalışma Ödeneği mi seçmek gerekir?Soru 12. İşlerin ne zaman normale döneceğini şu an kestiremiyoruz ki, neye göre kaç aylık başvuru yapacağız? Bu noktada maksimum kaç aylık başvuru yapılabiliyorsa o kadar yapmayı, olur da işler normale dönerse kuruma bildirim yapıp normal işleyişe dönmeyi planlıyoruz, doğru mudur?Cevap 11. Soruda bahsedilen durumlar doğrudur. Vardiyalar ve günler ihtiyaca göre belirlenmelidir. Bu durumda SGK e-Bildirge’de Çalışma Günü 7 veya 8 ve Eksik Gün Nedeni 22 veya 23 olarak girilerek Eksik Gün Nedeni de 18- Kısa Çalışma Ödeneği seçilir. Bu noktada tam olarak kaç gün yazılacağıyla ilgili İşkur Danışmanı’na da danışılmalıdır.
Soru 13. Asgari ücretlilerin son 12 aydaki brüt ücretleri esas alınırken 2019’daki SGK matrahları 2.558,40 TL ise, yani 2019’un asgari ücret tutarı ise o dönemler için bu rakam mı ele alınacak yoksa günümüzde asgari ücret 2.943,00 TL olduğu için 2.943,00 TL mi ele alınacak?Cevap 12. Soruda bahsedilen mantık doğrudur. Maksimum kaç aylık başvuru yapılıyorsa bu yapılmalıdır, zaten sonuçta işler normale dönerse İşkur’a bu durum bildirilerek normal işleyişe devam edilebilmektedir.
Soru 14. Son 12 aylık kişi bazlı maaş bordroları (ücret pusulaları) yerine aktif çalışanları, yani başvuru listesinde belirtilecek çalışanları gösteren son 12 aylık icmal (çarşaf liste) göndersek kabul ederler mi?Cevap 13. Bu şu anda netlik kazanmayan bir durumdur ancak büyük ihtimal son 12 ayın ortalaması alınacağı için 2019’un asgari ücreti olan tutarlar da ortalamaya dahil edilecektir.
Soru 15. Son 4 aydır firmada sigortalı olma ve genel çalışma hayatı süresi içinde toplam 600 gün sigortalı çalışıyor olma şartları hala devam ediyor mu? Bu şartlar esneyecek deniliyordu.Cevap 14. Yüksek ihtimalle kişi bazlı değil genel icmaller (çarşaf listeleri) gönderilerek de işlemler sağlanabilecektir.
Cevap 15. Bu şartı şu an var gibi düşünebiliriz. Bununla ilgili böyle bir söylenti vardı ancak net bir şey açıklanmadı. Biz şartı sağlayan veya sağlamayan tüm kişilerle başvurduğumuzda zaten İşkur Danışmanları şartları sağlamayan kişileri otomatik olarak eleyecekleri için herkes için başvuru yapılmalıdır.
Tüm Yönleriyle Kısa Çalışma Ödeneği
Soru 16. Eski sistemi ele alacak olursak son 4 aydır firmada sigortalı olma şartında bu 4 ayın içinde ücretsiz izin varsa kişinin başvurusu reddedilir mi?Soru 17. Çalışmayı tamamen durdurmadıysak ve bu süre zarfında işe aldığımız biri olursa onun için ne yapmamız gerekir?Cevap 16. Büyük ihtimalle ücretsiz izinler değil ama devamsızlıklar varsa bu şartı ortadan kaldırabilir. Biz şartı sağlayan veya sağlamayan tüm kişilerle başvurduğumuzda zaten İşkur Danışmanları şartları sağlamayan kişileri otomatik olarak eleyecekleri için herkes için başvuru yapılmalıdır.
Soru 18. Bu süre zarfında işten ayrılışı olan biri olursa onun için ne yapmamız gerekir?Cevap 17. İşe giriş ve işten ayrılışların tümünün İşkur’a bildirilmesi gerekebilir. Bu noktada garantiye alınıp İşkur’a bunlar gönderilebilir.
Soru 19. Başvuru yaparken şartları sağlayıp sağlamadığını ayırt edemediğimiz kişiler için ne yapmak gerekir?Cevap 18. İşe giriş ve işten ayrılışların tümünün İşkur’a bildirilmesi gerekebilir. Bu noktada garantiye alınıp İşkur’a bunlar gönderilebilir. Özellikle işten ayrılışlar kesin olarak gönderilmelidir çünkü onların ödenekleri zaten bu duruma göre hesaplanacaktır.
Soru 20. Kısa Çalışma Ödeneği başvurusunda sektör farkı var mıdır?Cevap 19. Şartı sağlayan veya sağlamayan tüm kişilerle başvurduğumuzda zaten İşkur Danışmanları şartları sağlamayan kişileri otomatik olarak eleyecekleri için herkes için başvuru yapılmalıdır.
Cevap 20. Hayır sektör farkı yok her sektörden başvuru yapılabilir.
Tüm Yönleriyle Kısa Çalışma Ödeneği
Soru 21. Başvuru için Excel dosyasında işçilerin e-posta adreslerini girmemiz zorunlu mu?Soru 22. Kısa Çalışma Ödeneği süreci devam ederken bu sürece dahil olan çalışanlar için takip edilmesi gereken durumlar nelerdir?Cevap 21. Hayır değil gibi gözüküyor. Zaten herkesin e-posta kullanma zorunluluğu yok mantıken.
Soru 23. Emekliler için başvuru yapılmalı mı?Cevap 22. Bu süreçte Kısa Çalışma Ödeneği alanların yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silah altına alınması veya herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması durumunu veya sağlık (istirahat) raporunun başlama ve bitiş tarihlerinin İşkur’a bildirilmesi gerekiyor (Soru 5’te de Kısa Çalışma Ödeneği ile ilgili hususlara değinilmişti).
Aşağıda genel bilgilendirme amaçlı 2 örnek uygulama yer almaktadır (Soru 11 kısmında da bu tarz bir örnek vardı).Cevap 23. Büyük ihtimal emekliler bu sisteme dahil edilmeyecek ancak şartı sağlayan veya sağlamayan tüm kişilerle başvurduğumuzda zaten İşkur Danışmanları şartları sağlamayan kişileri otomatik olarak eleyecekleri için herkes için başvuru yapılmalıdır, yani emekliler için de başvuru yapılabilir.
Örnek 1: Örneğin 10 işçim var ama işler öyle azaldı ki günde 2 işçim olsa yeter. Yani aslında 2/10’dan 1/5’lik bir azalmaya gidiyorum. 30 günlük maaş yerine 6 günlük maaş ödeyebilirim. Haftada 45 saat yerine 9 saat çalıştırabilirim 1 işçiyi. 10 kişiyi 2’şer 2’şer bölerek her gün çağırırım örneğin. Haftada da 5 gün çalışıyoruz, hafta içi günleri. Yani 1 kişi haftada 1 gün 9 saat çalışır. Ayda toplam 4 gün, 36 saat çalışır. Ay sonu maaş olarak son 12 ayının ortalaması 3000 olana 3000/5’den 600 TL öderim + bu 600 TL’nin e-Bildirge’de sigortasını öderim.
e-Bildirge’de 6 çalışma günü 24 eksik gün veririm Eksik Gün Nedeni olarak “18- Kısa Çalışma Ödeneği” seçerek. (3000/30)x24’ten 2400. 2400x0,60’tan 1440 TL de İşkur öder. Yani bu kişi haftada 1 gün 9 saat, ayda 4 gün 36 saat çalışarak 600+1440’tan 2040 TL alır. Tabii bu rakamlar damga vergisi düşülmemiş hali. Bu ele aldığımız örnekte Excel tablosunda başvuru yaparken “Haftalık Çalıştırılmayacak Saat” kısmına 36, “Haftalık Çalışma Saati (Normal Çalışma Saati)” kısmına ise 45 yazılır.
Örnek 2: Örneğin 10 işçim var ama işler öyle azaldı ki faaliyetleri tamamen durduruyorum. Yani hiç maaş ödememeyi hedefliyorum. Haftada 45 saat yerine 0’a düşeceğiz. Ay sonu maaş olarak son 12 ayının ortalaması 3000 olana 3000x0,60’tan 1800 TL de İşkur öder. Yani bu kişi hiç çalışmayarak İşkur’dan bu süre zarfında 1800 TL alır.
Tabii bu rakamlar damga vergisi düşülmemiş hali. e-Bildirge’de 0 çalışma günü 30 eksik gün verilir ve Eksik Gün Nedeni olarak “18- Kısa Çalışma Ödeneği” seçilir. Bu ele aldığımız örnekte Excel tablosunda başvuru yaparken “Haftalık Çalıştırılmayacak Saat” kısmına 45, “Haftalık Çalışma Saati (Normal Çalışma Saati)” kısmına ise 45 yazılır. Yani bu süreçte personel maaşı açısından cebimizden 1 kuruş çıkmaz.
Tüm Yönleriyle Kısa Çalışma Ödeneği
Soru - Cevap ve örnek olarak eklenen bilgilerin faydalı olması temennisiyle. Excel ile yapılmış ve Tüm Yönleriyle Kısa Çalışma Ödeneği hakkında hesaplamalar yapan örnek dosyamıza, buradan ulaşabilirsiniz.Excel'de Maaş Hesaplama yapmak için, Maaş Hesaplama isimli dosyayı inceleyebilirsiniz.
