Türklerde Halının Tarihi Serüveni

81369790_4969254356365293725_n.webp

İnsanlık tarihinin başlangıcından beri ihtiyaç hissedilen halının ilk defa Türkler tarafından dokunmuş olduğu somut delillerle ispatlanmıştır. Türkmen toplulukları, kendi obalarında ve gittikleri yerlerde yaşadıkları alanı kirden korumak ve ısınmak için yünleri eğirerek, bitkilerinin kökleriyle boyayarak halı ve kilim dokumuşlardır. Dokudukları halı ve kilimleri oturdukları yere sermişler, duvarlarına asmışlardır.

Tarihin bilinen en eski halısı, Altay dağları (Orta Asya'da konumu Kazakistan sınır bölgesi, Rusya, Moğolistan ve Çin'e kadar varan sıra dağlar.) Pazırık mevkiinde Arkeolog Rudenko tarafından 1948 yılında çıkarılan "Pazırık Halısı"dır. Pazırık halısı kronolojik olarak hala tartışmalı da olsa; halının yanında ölü bir at ve at arabasının bulunması, kurgana mumyalanmış, dövmeli ölülerin de gömülmesi, gömülme adetleri ve diğer kurganlardan çıkan buluntular göz önünde alındığında, halının geçmişi, Asya Hunları’na ve M.Ö. 3. yüzyıla dayanır.

Halı, Türklerin Orta Asya'dan göç etmesiyle batıya doğru yayılmaya başladı. Anadolu'nun Türkler tarafından fethinden sonra gelişimini Anadolu'da sürdürdü. Anadolu Selçukluları'nın Anadolu'da hüküm sürdüğü devirde Konya, Kayseri, Sivas gibi şehirler halı merkezi haline geldi. Antik kaynaklarda halı merkezleri ve çok övülen Selçuklu halılarından sıkça bahsedilmesine rağmen Büyük Selçuklular devrinden günümüze kaldığı tespit edilen Türk halısı örnekleri yoktur. Bu durum, Büyük Selçukluları'nın halı, kilim ve tekstil ürünlerinin Moğol istilası sırasında yok olması ile açıklanır. Anadolu Selçukluları devrinden günümüze gelen yirmi sekiz halı bilinir: Bu halılardan sekizi Konya Alâeddin Câmii'nde, üçü Beyşehir Eşrefoğlu Camisi'nde, yedisi, Fustat'ta, beşi Tibet'te, beşi Divriği Ulu Camisi'nde bulunmuştur.

Anadolu halıları, 14. yüzyılda Avrupalı aristokratlar için bir prestij simgesi haline geldi. Deniz ticaretinin hakimi olan İtalya, halıların ilk yayılma bölgesi ve transit merkezi idi. Bu devirde doğu minyatürlerinde olduğu gibi Avrupalı ressamlarının tablolarında da Anadolu halıları görülmeye başladı.
 

Çevrimiçi Üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

Yeni Kaynaklar

Geri
Üst Alt